شیشه از جمله لوازم بسیار کاربردی است که کشف آن به سالیا بسیار دور باز می گردد. با توجه به دلایلی مانند ساختار شیشه و شکل پذیری آن، همزمان با طی زمان و پیشرفت علوم مختلف، بشر نیز به فکر تولید انواع شیشه و شکل های مختلف آن افتاد. امروزه شیشه ها در قسمت های مختلف صنایعی مانند ساختمان سازی و… کاربرد دارند. مثلا صنعت در و پنجره و خرید پنجره پی وی سی از جمله بخش هایی است که استفاده از شیشه در آن بسیار کاربرد دارد.
امروز در سپید پنجره و در این مقاله قصد داریم به معرفی انواع شیشه و کاربرد آن بپردازیم:
مراحل مختلف تولید شیشه
مراحل تولید شیشه در داخل کورههای ذوب شیشه به دو نوع بوتهای و مخزنی تقسیم میشوند:
کوره بوتهای توانایی تولید ۲ تن خمیر شیشه را دارد و برای تولید شیشه در مقدار کم و حفاظت کوره در برابر احتراق مناسب است. کورههای بوتهای ساختهشده از جنس خاکرس و پلاتین میباشند.
کورههای مخزنی از جنس بلوکهای نسوز هستند که مواد از سر مخزن بزرگ وارد کوره میشوند. دمای کورهها با گاز یا برق افزایش مییابد و گرم میشود. برای کاهش دمای دیواره کورهها و جلوگیری از ذوب و پوشاندن آن از لولههای خنک آب که در اطراف کوره جاگذاری میشود، استفاده میکنند. بعد از بیرنگ کردن و خارج کردن هوا و گاز موجود داخل شیشه برای کاهش شکننده بودن و مقاوم شدن آن به کوره دیگر با دمای بسیار پایینتر منتقل میگردد. در اینجا با انجام برخی فرایندها تاب و موج شیشه را رفع میکنند.
برای ساختن شیشه مراحلی باید انجام شود که عبارتند از:
- تهیه مواد اولیه و تبدیل آنها به پودری با دانههای ۰.۱ تا ۲ میلیمتری
- مخلوط کردن مواد به نسبتهای مورد نیاز برای مراحل ساخت شیشه همراه با مقدار مورد نیاز آب برای ایجاد ترکیب شیمیایی شیشه
- ذوب کردن مواد اولیه و مخلوط کردن آن در کوره تا خمیر شیشه به دست بیاید
انواع شیشه پنجره
از مهمترین موارد استفاده شیشه میتوان به صنایع ساختمانی اشاره کرد. از گذشته تاکنون از شیشه به عنوان پوشش درب و پنجره استفادههای مفید و فراوانی میشود. به همین دلیل توجه ویژهای به تولید شیشه برای صنایع ساختمانی شده است و این امر باعث شد تا رقابت ویژهای در ساخت و تولید شیشه در کارخانههای مختلفی در سراسر جهان شکل بگیرد.
امروزه به جز درب و پنجره، از شیشه در موارد مختلف ساختمانی مورد استفاده قرار میگیرد بهطوری که هم در ساختار کلی و هم زیبایی داخلی و خارجی تاثیر بسیار فراوانی دارد.
همچنین به دلیل افزایش انواع شیشهها، تشخیص شیشه مناسب در هر زمینه کار نسبتا دشواری شدهاست. از اینرو شناخت انواع شیشه پنجره، قابلیتها و کاربردهای آنها میتواند نقش مهمی در استفاده بهینه از این ماده مهم، چه در افزایش بهرهوری و چه در افزایش زیبایی ساختمان داشته باشد.
اگر بخواهیم انواع شیشه پنجره را در یک دستهبندی کلی قرار دهیم، به این تقسیم میرسیم:
- شیشه تخت
- شیشه سکوریت
- شیشه خم
- شیشه لمینت یا ضد گلوله
- شیشه دوجداره
-
شیشه فلوت یا تخت
شیشه فلوت یا شیشه تخت، حالت اولیه تولید شیشه میباشد. شیشه فلوت در ضخامتهای مختلف از ۲ میلیمتر تا بیش از ۲۰ میلیمتر تولید و عرضه میشود، اما به صورت متداول ضخامت های ۴-۸ میلیمتر در پنجره مورد استفاده قرار میگیرد.
شیشه فلوت به دلیل روش تولید خاص خود، اغلب بدون موج و خمیدگی است، به همین دلیل در ساختمانها و بخصوص پنجرهها کاربرد زیادی دارد. شیشه فلوت را میتوان به صورت اولیه و یا به صورت فراوری شده و با افزایش کاراییهای جدید مورد استفاده قرار داد.
-
شیشه رفلکس ( شیشه آینهای یا انعکاس دهنده(
یکی از فرآوردههای شیشه فلوت، شیشه رفلکس میباشد که با ماده پوششی که روی شیشه فلوت قرار میگیرد، خاصیت انعکاسی به خود ایجاد میکند. شیشه رفلکس معمولا در نماهای خارجی ساختمان مورد استفاده قرار میگیرد. این شیشه نور خارجی را بازتاب داده و سبب کاهش نفوذ نور خورشید به ساختمان و همچنین ایجاد حالت آینه میشود، در حالی که از سمت داخل ساختمان مشابه شیشههای معمولی عمل کرده و خاصیت بازتابدهنگی و آینه ای ندارد، در نظر داشته باشید که این ویژگی در هنگام شب برعکس میشود.
-
شیشه سکوریت (Tempered)
شیشه سکوریت یا حرارت دیده، از انواع شیشههای ایمنی میباشد. هرگاه نیاز به مقاومت بیشتر باشد، از شیشه سکوریت میتوان استفاده کرد. با فرآوری مجدد شیشه فلوت و اعمال حرارت مجدد و خاص به شیشه، میزان مقاومت شیشه را تا چند برابر میتوان افزایش داد.
محصول به دست آمده، شیشه سکوریت ( شیشه نشکن) میباشد که مقاومت بیشتری در برابر فشار و شکستن از خود نشان میدهد.
-
شیشه لمینت
نوع دیگری از انواع شیشه ایمنی، شیشه لمینت میباشد. شیشه لمینت متشکل از دو یا چند لایه شیشه فلوت یا سکوریت است که با لایه طلق میانی که معمولا از جنس PVB میباشد، به هم چسبیدهاند. شیشه لمینت هم مقاومت بالایی در برابر شکستن دارد و هم به دلیل وجود لایه PVB میانی، در هنگام شکستن با الگویی عنکبوتی شکسته میشود و قطعات شیشه شکسته فرو نمیریزد.
معمولا در مکانهایی که ریزش قطعات شیشه موجب آسیب میشود و همچنین در جاهایی که نیاز به مقاومت بالایی میباشد، از شیشه لمینت استفاده میشود. برای مثال شیشه جلوی اتومبیلها از نوع لمینت میباشد.
-
شیشه ضد حریق (پیرکس)
شیشه ضد حریق که با نام تجاری پیرکس در بازار مشهور میباشد، در مقابل حرارتهای زیاد مقاوم میباشد و بیشتر برای ساختن ظروف آزمایشگاهی و ظروف لوکس آشپزخانه مورد استفاده قرار میگیرد. ضریب انبساط و انقباض آن بسیار کم است و به همین دلیل میتوان آن را به سرعت حرارت داده و به سرعت سرد نمود.
-
شیشه دکوراتیو
امروزه به طور معمول هر شیشهای که برای استفاده در دکوراسیون داخلی مناسب باشد و در دکوراسیون داخلی استفاده گردد، جزو شیشههای دکوراتیو محسوب میشود. همچنین شیشه دکوراتیو بسیار مورد توجه عموم قرار گرفته که حتی از آن به عنوان شیشه پنجره هم استفاده میکنند. به همین دلیل هم امروزه تنوع زیادی را در بخش شیشههای دکوراتیو شاهد هستیم.
شیشههای دکوراتیو رنگی را میتوان به دو گروه تقسیم کرد:
- شیشه لاکوبل رنگی که یک رو نما هستند و نور را از خود عبور نمیدهند.
- شیشه رنگی های ترنسپرنت که نور را از خود عبور می دهند.
-
شیشه لاکوبل
در حال حاضر شیشه لاکوبل رنگی به خاطر دارا بودن تنوع رنگی بالا کاربردیترین ماده در طراحی فضاهای داخلی و بیرونی ساختمان هستند.
از جمله کاربردهای آن میتوان به پوشش دیوارها، پارتیشنهای اداری و جداکنندهها، حمامهای شیشه ای، آشپزخانهها، چینش اتاق خوابها، میزهای شیشهای، آینههای رنگی، دکوراسیون فروشگاهی و شیشههای چاپی با قابلیت پرینت هر تصویر دلخواه روی شیشه اشاره کرد.
-
شیشه رنگی
شیشه رنگی با توجه به کاربرد و تنوع آن استفادههای زیادی داشته است. در طراحی میتوان از آنها استفاد کرد تا با تلفیق از نورهای طبیعی و مصنوعی در کنار هم در بازههای زمانی مختلف ترکیبی از رنگها را در کنار هم به نمایش بگذاریم.
یکی از استفادههای که در طراحی معماری در شیشههای رنگی بوده که از هزاران سال در نمای ساختمانهای مشهور به کار میرفت و امروزه در ایران نیز در اکثر بناهای تاریخی شاهد آن هستیم.
-
شیشه سندبلاست
یکی از روشهای مات کردن و ایجاد طرح بر روی شیشه، سند بلاست کردن آن است. در روش سندبلاست، نوعی ماسه خاص با فشار بر روی شیشه پاشیده میشود و سبب مات شدن شیشه میشود. در شیشه سند بلاست، میتوان طرحها و نقشهای دلخواه را بر روی شیشه ایجاد نمود.
شرکتها و سازمانها، از شیشه های سند بلاست برای ایجاد طرح لوگو، برند و یا شعار تجاری بر روی شیشه استفاده میکنند که هم سبب مات شدن شیشه میشود و هم لوگو و یا برند به وضوح نمایش داده میشود.
-
شیشه مشجر
یکی از انواع شیشههای مات، شیشههای مشجر میباشند که بر روی سطح خود برخی ناهمواریهایی دارد که باعث شکست نور و دیده نشدن طرف دیگر شیشه میشود. شیشههای مشجر در مکانهای مختلف قابلیت استفاده دارند و در نمای داخلی و خارجی ساختمانها به کار برده میشوند. طرح و رنگ مختلف این نوع از شیشه باعث شده تا کاربردهای آن مختلف و گوناگون باشد.
شیشه مشجر به دلیل داشتن طرح و ناهمواری در یک یا دو طرف آن موجب شکست نامنظم نور عبوری شده و تصویر واضحی از اشیای آن سوی شیشه به ناظر ارائه نمی دهد. این شیشه با استفاده از روش نورد مذاب شیشه از بین دو غلطک (که معمولاً غلطک زیرین نقش دار است) تولید می شود.
-
شیشه مات
شیشه مات یکی از انواع شیشهها میباشد که در ساختمانها مورد استفاده قرار میگیرد و جنس این شیشه به صورتی میباشد که یا هیچ چیزی از پشت شیشه معلوم نیست و یا خیلی کم معلوم میباشد.
-
شیشههای خم
شیشه خم بیشتر به منظور تحقق ایدههای مهندسین معمار و طراحان نمای ساختمانها تولید میگردد و باعث افزایش فضا، زیبایی، جذابیت و نیز مقاومت بیشتر میشوند. ایجاد تنوع در فضا، استفاده از فضاهای بدون استفاده و ایجاد هارمونی و هماهنگی بصری از ویژگیهای منحصر به فرد این نوع شیشهها میباشد.
-
شیشه دوجداره
نوع دیگری از شیشه، شیشه دوجداره و یا چندجداره میباشد. ویژگی اصلی این شیشه مقاومت بسیار بالای آن در برابر نفوذ سر و صدا و همچنین حرارت است. به عبارت دیگر، شیشههای دوجداره عایق مناسب صوتی و حرارتی هستند.
شیشههای دوجداره از کنار هم قرار گرفتن دو قطعه شیشه و ایجاد فضای خلاء و یا هوای خنثی بین این دو شیشه ساخته میشوند. با توجه به کاربری و محل استفاده از شیشه دوجداره، میتوان از ترکیب انواع شیشهها برای دوجداره کردن استفاده کرد: مانند ترکیب شیشه فلوت، مشجر، آینه ای، سکوریت، لمینت و …